De Berlijnse muur

De Berlijnse muurberlijnsemuur

28 jaar lang was dit de afscheiding tussen oost en west Berlijn. Het symbool voor de koude oorlog en de verdeeldheid in de wereld die dit t weg bracht. Na de Tweede Wereldoorlog werd Berlijn verdeeld in 4 sectoren. De Fransen, Engelsen en Amerikaanse sector gingen al snel samenwerken en aren druk bezig met de opbouw van Duitsland na de oorlog. De geallieerden hadden immers met eigen ogen mogen ervaren hoe het was als een land economisch niet kon herstellen na een oorlog. Het was ook hun eigen belang dat Duitsland weer een bloeiende economie zou krijgen. In de Sovjetsector ging het er echter anders aan toe. In plaats van wederopbouw haalden de Sovjets belangrijke machines en grondstoffen uit hun sector om de wederopbouw van de Sovjet-Unie te bevorderen. In tegenstelling tot de Westerse geallieerden hadden zij natuurlijk ook meer te lijden gehad onder de oorlog en was er in de Sovjet-Unie veel meer verwoest dan in bijvoorbeeld Engeland. De bezettingszones werden al snel afgeschermd met provisorische grenzen. Vrij woon en werk verkeer was echter tussen de sectoren in Berlijn lange tijd gewoon mogelijk.

Al snel begon er een leegloop plaats te vinden van jonge goed opgeleide Oost-Berlijners. Zij kozen liever voor het vrije westen dan de communistische samenleving. En hoewel in 1952 er al een stevige grens was gebouwd tussen de DDR en de BRD was het dichtbevolkte Berlijn een makkelijk gat in de grens. Ook veel Tsjechen en Polen namen de “Berlijnse Route”om aan het communisme te ontsnappen. Bovendien maakten veel West-Berlijners misbruik van bijvoorbeeld de goedkope huurwoningen in Oost  Berlijn of verkochten spullen uit het Westen in Oost Berlijn op de zwarte markt. Dit kwam de planeconomie van Oost Berlijn niet ten goede. I de nacht van 12 op 13 augustus werd gestart met de bouw van de muur. Deze werd eerst opgetrokken uit zware betonnen blokken en zwaarbewaakt door soldaten. De muur stond in zijn geheel op Oost-Duits grondgebied wat betekende dat de West Duitsers er in West-Berlijn gewoon naar toe konden lopen. Deze kant van de muur was dan ook volledig beschilderd met graffiti. Feitelijk bestond de muur uit twee muren. De scheidingswand aan Oost-Duitse kant, een groot stuk niemandsland met anti-tank afscheiding en mijnenvelden en weer een muur die grensde aan West-Duits grondgebied. Verschillende wachttorens bewaakte te grens. Slechts een 7-tal openingen liet bewoners met speciale visa heen en weer gaan. Het beroemde Checkpoint Charlie was enkel en alleen voor Buitenlanders.

Nadat in Tsjechië de grens in het IJzeren gordijn al was open gegaan ging ook de Berlijnse muur voor de bijl. Door een wat warrige regeling voor reizigers werd ineens de grens opengesteld in de nacht van 9 oktober. Een ieder die dat wilde kon de grens oversteken. De Oost Duitsers stroomden massaal toe om te kijken of het ook echt zo was. De zeer verraste grenswachten konden niet zo veel meer doen dan al deze mensen door laten. Met het afbreken van de muur werd die nacht nog begonnen. De beelden van de dagen daarna van feestende mensen met bijlen en pikhouwelen die de muur te lijf gaan staan iedereen nog op het netvlies gebrand. Het einde van de muur was een feit.

Tegenwoordig is weinig meer te merken van de oude grens. Berlijn heeft zich weer hersteld en het oude litteken is slechts op een paar plaatsen terug te zien. Op enkele stukken is de muur en de wachttorens bewaard gebleven ter nagedachtenis aan die periode. Wie wil kan de route van de muur kopen of fietsen en de oude lijn van de muur volgen door de stad. Op sommige plekken is dit met kinderkopjes aangegeven.